Rusija je pozvala Jerevan da lansira rakete na Azerbejdžan u posljednjim danima sukoba oko Nagorno-Karabaha, dok je Moskva tražila prekid vatre
Armenija je ispalila najmanje jednu balističku raketu kratkog dometa Iskander, ruske proizvodnje, na Bakuu u novembru za vrijeme rata u Nagorno-Karabahu, ali je raketa oborena od strane Azerbejdžana, rekao je visoki zvaničnik upućen u incident za Middleeasteye.
Armenija i Azerbejdžan dogovorili su se o prekidu vatre uz posredovanje Rusije i Turske nakon šest sedmica žestokih borbi, nakon što je azerbejdžanska vojska zauzela strateški grad Šušu.
Prema visokom zvaničniku, Rusija je ohrabrila Armeniju da koristi rakete Iskandar i pružila je materijalnu podršku za njihovo lansiranje, kako bi primorala Azerbejdžan, koji je brzo oslobađao teritorij, da pristane na prekid vatre.
„Jerevan je lansirao balističku raketu Iskander direktno na glavni grad nekoliko dana prije prekida vatre. Bilo je to zabrinjavajuće za azerbejdžanske zvaničnike. Ali sistem protuzračne odbrane kojim upravlja azerbejdžanska vojska, izraelski Barak-8, oborio ga je ”, rekao je zvaničnik.
„Daljnja upotreba ovih projektila zaista je mogla eskalirati situaciju na terenu. I mislim da je, između ostalog, uvjerio azerbejdžansko rukovodstvo da pristane na prekid vatre. “
Visoki armenski vojni zvaničnik koji je sudjelovao u ratu rekao je novinarima u novembru da je Jerevan zaista ispalio raketu kratkog dometa na Azerbejdžan.
“Upotrebljavan je tokom rata, mada neću reći gdje”, rekao je general-pukovnik Movses Hakobyan, prema izvještajima Bloomberga, nakon što je odstupio sa pozicije šefa vojne službe ministarstva odbrane.
Rusija je tokom rata isporučivala i vojne zalihe Jerevanu “onoliko koliko im je savjest dopuštala”, dodao je.
Izraelski sistem protuzračne odbrane Barak-8 (Fotografija: Israel Aerospace Industries)
Azerbejdžan ima operativnu kopnenu verziju sistema Barak 8 sa 12 lansera i 75 raketa zemlja-zrak, koji su mogli biti korišteni za obaranje raketa poput Iskandera. Sistem je nabavljen 2018. godine i uspješno je testiran.
Video of the Armenian Iskander launch pic.twitter.com/keTt7IT2MG
— Fabian Hinz (@fab_hinz) November 9, 2020
Video snimci, koji su se pojavili na društvenim mrežama nekoliko sati prije proglašenog prekida vatre 9. novembra, ukazuju da je Armenija lansirala raketu Iskandar na azerbejdžansku teritoriju.
Can Kasapoglu, direktor za odbrambena istraživanja u turskom think tank-u EDAM, izjavio je da su sistemi Iskander bili mobilni i da je Baku bio u dometu sa teritorije Nagorno-Karabaha.
“Prilično je vjerovatno da su Armenci pokušali gađati Baku Iskanderom kao posljednjim sredstvom da izvrše pritisak na Azerbejdžan za prekid vatre”, rekao je Kasapoglu.
Početkom sukoba, armenska vojska gađala je Azerbejdžan balističkim raketama Tochka i Scud. Kasapoglu je sugerirao da je razumljivo da će Armenija pribjeći naprednijim modelima poput Iskandera jer je njen položaj postajao sve očajniji.
“Naravno, korištenje ovih sredstava na civilnom stanovništvu, koje su gađale jermenske rakete, bio je ratni zločin,” dodao je.
“Vjerujemo da su Rusi u ovome odigrali ulogu jer raketnim zapovjednim centrom zajednički upravljaju jermenski i ruski vojni oficiri,” nastavio je Kasapoglu.
Azerbejdžanski predsjednik, Ilham Alijev, rekao je grupi novinara prošle sedmice da je Armenija ispalila nekoliko balističkih projektila na azerbejdžanski teritoriji.
U oktobru su napadi jermenskih projektila prouzrokovali civilne žrtve u drugom po veličini azerbejdžanskom gradu Ganji. Azerbejdžan je izvijestio da su najmanje dvije balističke rakete sa dometom od najmanje 300 kilometara pale u blizinu Bakua.
Najnovije otkriće o korištenju Iskandera dolazi dok se Armenija nalazi u ozbiljnoj političkoj neizvjesnosti, zbog javnog spora između premijera Pašinjana i Generalštaba armenske vojske.
Izvor: Middleeasteye
